Son Güncelleme Tarihi : Mart 23, 2024
Kalp hastalıklarına karşı tedavi uygulanması gerektiğinde çeşitli aparatlardan yararlanılabilir. Bu bağlamda kan damarlarında oluşabilecek tıkanıklara karşı açıklığın sağlanması ve kan akışının düzenli devam etmesi için stent kullanılabilir. Stent, kalp hastalıkları tedavisinde önemli bir rolü bulunan bir tüp olarak bilinir.
Stent Nedir?
Stent, tıkanıklığı gidererek kanın akışını iyileştirmek için kan damarlarını ya da kanalları açık tutan, zayıf ve daralmış arterlerde kullanılan küçük metal tüptür. Stent takılması genelde kalbe oksijen açısından zengin kan sağlayan daralmış koroner arterleri açmak ve tedavi etmek için kullanılmaktadır. Bu arterleri kalpten kalp kasına ve vücudun diğer bölgelerine kan taşıyan kan damarların geçişini sağlamasına yardımcı olur. Bunların yanında tümör ya da taş gibi durumların oluşmasında vücuttaki akışın engellenmemesi için safra kanalları ve idrar yollarında da stent kullanılabilir.
Kullanılacak stent malzemesi tedavi yöntemine göre değişiklik gösterir. Büyük çaplı müdahalelerde gfret halinde kullanılabilir. Kullanım amacı ve türüne göre vücutta kalıcı olur ya da geçici olarak tutulur.
Stent Neden Takılır?
Atardamarların içerisinde plak olarak adlandırılan yağlı bir madde oluştuğunda kan akışı azalır ve kişide göğüs ağrısına neden olur. Bu plaklar aynı zamanda kan akışını azaltarak kan pıhtısına neden olabilir ve kalp krizine yol açabilir. Stent, arterleri açık tutarak, göğüs ağrısı riskinizi azaltır ve kalp krizini engellemek için takılır.
Kalbe stent takılmasının dışından bazı bölgelerde de bu aparat kullanılabilir. Stent farklı bölgelerde şu nedenlerden dolayı kullanılabilir:
- Safra kanalları ya da idrar yolunda taş gibi tıkayan maddelerin giderilmesi ve önlenmesi
- Bronşlarda oluşabilecek tıkanıklığa karşı solunum sisteminin korunması
- Organlarla bağlantılı olan anevrizma ismiyle bilinen anormal genişlemelere karşı açıklığın normal seviyede olması
Stent Nasıl Takılır?
Stent takma işlemi, genelde kalbe oksijen açısından zengin kan sağlayan daralmış koroner arterleri açmak ve tedavi etmek için uygulanan, cerrahi olmayan minimal düzeyde invaziv bir prosedürdür. Stent takılması balon anjiyoplasti yöntemi ile yapılır. Kasık ya da kolda bulunan kan damarlarından girilerek kan akışının engellendiği ve dar olan damara gelindiğinde balon şişirilir ve örgüsel yapıda olan stent damara uygun çapta genişler. Genişleyen stent damara tutunur ve zamanla hücrelerle beraber bütünleşerek iyileşir. Daha sonra şişirilen balon indirilir ve geri çıkarılır. Kesilen bölge dikilir, pansumanlanır ve stentleme tamamlanır. Stent ile yapılan müdahalede yani anjiyoplasti bir ya da iki koroner arterde daralma ya da tıkanıklık olduğu durumlarda uygulanır. İkiden fazla koroner arter damarlarda tıkanma görülürse koroner arter bypass yapılabilmektedir.
Stent türleri nelerdir?
Kişiye hangi damarda stent uygulanması ya da olduğu bölgeye göre kullanılan stenler de değişiklik gösterir. İlaçlı ve eriyen ilaçlı stentlerden yararlanılabilir.
İlaçlı Stent
Bu tür stentlerde balonla açılarak yerleştirilen stent ilaç yayarak damarda oluşabilecek daraltmayı azaltmayı hedefler. Metal stent iskeleti yapısına sahip olan ilaçlı stent, ince yapılı damarlarda ya da tam tıkalı olduğu durumlarda etkili olur. İlaç stent uygulanabilirliği hastanın geçmişine ve damar yapısına göre değişir.
Eriyen İlaçlı Stent
Yağ ve kireçten oluşan plaklar koroner damarların tıkanmasına neden olur ve kalp kaslarının beslenmesini engeller. Bu tıkanmalardan sonra açılması için yerleştirilen stent ömür boyunca damarın içerisinde kalır. Erime özelliğine sahip stenler kalbi açarak kalbin beslenmesini sağlar. Bir sonraki aşamada üzerinde taşıdığı ilaç plak üzerine etki eder. Böylelikle görevini yaparak zamanla yok olabilir.
Stent Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Stent takılması sonrasında özellikle ilk haftalar ağırlık kaldırılmaması ve araba kullanılmaması tavsiye edilir. Kasık bölgesinden tedavinin uygulandığı durumlarda morarmalar olabileceğinden zamanla yok olur. Bunların yanında stent sonrasında beslenme şekline dikkat etmek gerekir. Sağlıklı beslenmeye ağırlık vermek vücudun daha hızlı iyileşmesini sağlayarak riskleri azaltır. Stent sonrası şu beslenme şekillerinden yararlanabilirsiniz:
- Meyve, sebze, kepekli tahıl, kabuklu yemiş ve tohumlar açısından zengin beslenme şeklini benimseyin
- Yumurta, tofu, baklagiller ve fındık gibi besinler tüketin
- Somon, uskumru veya sardalye gibi haftada 2 porsiyon yağlı balık yiyin
- Kepekli veya tam tahıllı ekmek veya kraker, kahverengi pirinç, kepekli makarna, kinoa, çavdar tüketin
- Süt olarak az yağlı tercih edin
- Şekerli içeceklerden ve yiyeceklerden kaçının
- Tuz alımınızı azaltın