Son Güncelleme Tarihi : Mart 6, 2024
Genellikle büyüme çağındaki çocuklarda genetik faktörlere bağlı olarak oluştuğu düşünülen fakat nedeni tam olarak bilinmeyen skolyoz, omurganın karşıdan ya da arkadan bakarken sağ ya da sola S veya C şeklinde eğilmesi ile bunun yanında kendi etrafında dönmesi olarak tanımlanmaktadır. Skolyoz yani omurgadaki eğrilikler çok hafif gelişebileceği gibi, ileri derece skolyozlar da bulunmaktadır. Şiddetli omurga eğriliklerinde göğüs içindeki boşluk azalacağı için, akciğerlerin düzgün çalışmasında sorunlara da yol açabilmektedir. Skolyoz tedavisi, yaşanan eğriliğin derecesi ve ilerlemesine göre farklılık gösterebilir. Bazı skolyoz hastaları sadece izlenerek takip edilirken, bazı hastalarda skolyozun derecesine göre korse kullanımı, egzersiz ve rehabilitasyon uygulamaları gündeme gelmektedir. Bazı hastalarda ise skolyoz tedavisi cerrahi yöntemlerle gerçekleşmektedir. Klasik skolyoz cerrahisi ile birlikte son yıllarda çocuğun hareketlerini kısıtlamayan ve kapalı ameliyatı olan ipli skolyoz ameliyatı yani füzyonsuz skolyoz ameliyatı ön plana çıkmaktadır.
İpli skolyoz (Füzyonsuz) ameliyatı nedir?
İpli skolyoz ameliyatı füzyonsuz skolyoz ameliyatı olarak da tanımlanmaktadır. Klasik skolyoz cerrahisinde eğik olan omurların arasına vidalar yerleştirilerek vidalar arasına koyulan sert çubuklarla düzeltme işlemi yapılmaktadır. Bu sayede omurgadaki eğrilik düzeltilmektedir. Klasik skolyoz cerrahisi ameliyatında eğri bir omurga sert çubuklarla düzeltilirken, eğriliğe neden olan bütün omurlar birbirine kaynatılmaktadır. Bu tarzda yapılan skolyoz ameliyatlarında düzgün bir omurga elde edilirken bazı durumlarda omurların hareketleri kısıtlanabilmektedir. Füzyonsuz yani ipli skolyoz cerrahisinde vidalar arasında bulunan ve omurganın artık hareketsiz olmasına neden olan demir çubuklar yerine ip ya da bant yerleştirilerek gerdirme yöntemi kullanılmaktadır. Füzyonsuz skolyoz ameliyatı olarak da bilinen ipli skolyoz ameliyatında eğriliğin dış tarafına yerleştirilen vidalar arasındaki ip ya da bant yekpare tek bir ipten oluşmaktadır.
Hangi hastalarda ipli skolyoz (Füzyonsuz) ameliyatı yapılmaktadır?
- İpli skolyoz ameliyatı her skolyoz hastasına yapılmamaktadır. Hem bel hem sırt bölgesinde eğriliği olan çocuklarda yapılmakla birlikte, ipli skolyoz ameliyatı yani füzyonsuz skolyoz ameliyatının yapılabilmesi için çocuğun büyüme çağında olması gerekmektedir.
- İpli skolyoz ameliyatı çocuğun gelişmesinden yani büyümesinden de faydalanılan bir cerrahi yöntem olduğu için büyümesini tamamlamamış omurgası, hala gelişmekte olan skolyoz hastalarında tercih edilmektedir. Büyümesini tamamlamış sertleşmiş bir omurgada ipli skolyoz ameliyatı yapılmamaktadır.
- İpli skolyoz ameliyatı genellikle büyümekte olan 9-17 yaş arasındaki yaş grubunda tercih edilmektedir. Ancak her çocuğun gelişmesi farklı olabileceği için omurganın radyolojik olarak değerlendirilmesinden sonra ameliyata karar verilir.
- İpli skolyoz ameliyatının büyümesi devam eden çocuklarda tercih edilmesini nedeni, cerrahi işlemden sonra eğriliğin düzelmesi için çocuğun büyümesinden faydalanılmasıdır. Füzyonlu yani klasik skolyoz ameliyatında ise omurga ve akciğer gelişiminin büyük oranda tamamlanmış olması gerekmektedir.
İpli skolyoz ameliyatı (Füzyonsuz) nasıl yapılır?
- İpli skolyoz ameliyatı klasik skolyoz ameliyatlarından farklı olarak küçük kesilerle gerçekleştirilmektedir. Omurgadaki eğrilik sırt bölgesindeyse göğüs kafesinin yan tarafından 4-5 cm ‘ lik iki küçük kesi ve bu kesilerin biraz önünden 1-2 cm lik kameranın gireceği bir kesi daha yapılarak omurgaya ulaşılmaktadır.
- Eğriliğin durumuna göre göğsün hangi tarafından girilecekse önce cerrahi işlemin gerçekleştirileceği taraftaki akciğer söndürülür. Omurgadaki eğrilik bel bölgesindeyse karın ön duvarından 6-7 cm ‘lik küçük bir kesiyle girerek vidalar yerleştirilip iple düzeltme işlemi yapılır.
- Omurgadaki eğrilik hem sırt hem de bel bölgesinde oluşabilmektedir. Bu tip skolyozlarda eğrilikler genellikle birbirine ters yönde olmaktadır. Hem sırt hem bel bölgesinde yaşanan eğriliklerde de önce göğüs kafesinden torakoskopik yöntemle girilerek, eğriliğin dış bükey tarafına vidalar yerleştirilir. Bu bölge kapatıldıktan sonra hasta pozisyon değiştirilerek karın boşluğundan omurgaya ulaşılır ve bel bölgesindeki eğrilik için omurgaya vidalar yerleştirilir.
- İpli skolyoz ameliyatında omurga konusunda uzman doktorun yanı sıra torakoskopik yöntem konusunda deneyimli bir göğüs cerrahı da bulunmaktadır.
- Torakoskopik yöntemle vidalar yerleştirildikten sonra bant ya da ip yerleştirilerek gerdirme işlemi yapılır.
- Eğriliğin durumuna göre omurgaya yerleştirilen vidaların arasına özel bir ip ya da bant yerleştirilerek gerdirme yapılır.
- İpli skolyoz ameliyatı omurgası hala büyümeye devam eden çocuklarda gerçekleştirildiği için omurga tamamen düzeltilmez. Vidaların yerleştirildiği tarafta omurga gelişimi dururken iç bükey tarafta çocuğun omurgasının gelişimi yani büyümesi devam etmektedir. Bu sayede omurgadaki eğrilik çocuğun gelişimine paralel olarak zaman içerisinde düzelmektedir.
- Omurga tamamen düzeltilip bu işlem gerçekleştirilirse, çocuğun ve omurganın büyümesi devam ettiği için eğrilik ters tarafa dönebilmektedir.