Son Güncelleme Tarihi : Mart 25, 2024
Böbrekler, omurganın her iki yanında göğüs kafesinin hemen altında bulunan fasulye şeklinde iki adet organdır. Her biri bir yumruk büyüklüğündedir. Böbreklerin ana görevi idrar üreterek kandaki atıkları, mineralleri ve sıvıyı filtrelemek, bazı zararlı ve atık maddeleri idrar yoluyla süzerek dışarı atmaktır. Böbrekleriniz bu filtreleme yeteneğini kaybettiğinde, vücudunuzda zararlı sıvı ve atık maddeler birikir. Bu durum da tansiyonun yükselmesine ve son dönem böbrek yetmezliğine neden olabilir. Son dönem böbrek yetmezliği, böbreklerin normal işlevinin yaklaşık yüzde 90’ını kaybetmesi ile ortaya çıkar. Son dönem böbrek yetmezliğinde tedavi seçenekleri arasında diyaliz ve böbrek nakli bulunur.
Son dönem böbrek yetmezliğinin yaygın nedenleri arasında şunlar vardır:
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Kronik, kontrolsüz yüksek tansiyon
- Kronik glomerülonefrit- böbreklerinizdeki küçük filtrelerin (glomeruli) iltihabı ve sonunda kalıcı fonksiyon kaybı oluşması
- Polikistik böbrek hastalığı
Canlı vericili böbrek nakli alıcı ve verici için son derece konforlu bir yöntemdir. Bununla birlikte beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişiden yani kadavradan yapılan böbrek naklinde de oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Böbrek nakli (transplantasyon) nedir?
Böbrek nakli yetmezlik gelişen böbreğin canlıdan ya da kadavradan alınan bir böbrek ile değiştirilmesi ve kişinin böbrek fonksiyonlarının devam etmesinin sağlanması işlemidir.
Böbreklerimiz hayati organlardır. Kronik böbrek yetmezliği ise böbreklerin işlevlerinin kalıcı olarak bozulması anlamına gelir. Günümüzde kronik böbrek yetmezliğinin bilinen tek tedavisi en sık yapılan organ nakli olan böbrek naklidir. Böbrek nakli acil gelişen, akut böbrek yetmezliği denilen durumlarda da yapılabilmektedir. Böbrek nakli hastanın bir ameliyatla yeniden sağlığına kavuşmasını sağlar. Diyaliz, böbrek fonksiyonlarının sadece bir kısmını (kısmen) yerine getirebildiği için böbrek nakline alternatif olarak düşünülmemelidir. Üstelik diyalizdeki hastalar için katı diyetler, su kısıtlaması, seyahat engeli, sosyal hayattan soyutlanma, iş veya eğitimden geri kalma, çocuk hastalarda gelişme geriliği gibi çeşitli olumsuzluklar söz konusu olabilmektedir. Diyalizdeki hastalar böbreklerin yerine getirdiği görevlerin çoğundan yoksun olduklarından yoğun olarak ilaç kullanmak zorundadır. (tansiyon, kan yapımı ilaçları vs.) Bu nedenlerden dolayı da böbrek nakli olan hastaların, diyalizdeki hastalara oranla yaşam kaliteleri ve sürelerinin daha iyi olduğu bilinmektedir. Hastalar, başarılı bir böbrek nakli ve ameliyat sonrası takip ile sağlıklı bireyler olarak hayatlarını sürdürebilmektedir.
Böbrek Naklinin (Transplantasyon) Yararları Nelerdir?
Diyaliz işlemi, sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının ancak %10’unu yapabilir. Başarılı bir böbrek nakli (transplantasyon) ise sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının %100’ünü yerine getirebilir.
Transplantasyon Diyalize Göre Avantaj Sağlar mı?
Diyaliz işlemi, sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının ancak %10’unu yapabilir. Başarılı bir böbrek nakli (transplantasyon) ise sağlıklı bir insanın böbrek fonksiyonlarının %100’ünü yerine getirebilir.
Böbrek Nakli Hangi Hastalıklarda Uygulanmaktadır?
Böbrek nakli, son dönem böbrek yetmezliği durumunda yapılmaktadır. Diyabet (şeker hastalığı), kronik, kontrolsüz yüksek tansiyon, kronik glomerülonefrit- böbreklerdeki küçük filtrelerin (glomeruli) iltihabı ve sonunda kalıcı fonksiyon kaybı ve polikistik böbrek hastalığı gibi hastalıklar ileri evrelerde böbrek yetmezliğine neden olarak böbrek nakli gerektiren aşamalara gelebilmektedir.
Böbrek Nakli ( Böbrek Transplantasyonu) Kimlere Yapılamaz?
Böbrek nakli (transplantasyon) yapılamayan hasta çok azdır. Aktif infeksiyonu olanlara nakil yapılamaz. Bu durumdaki hastaların tedavisi yapıldıktan sonra nakil gerçekleştirilebilir.
Nakil İçin Böbrek Kimlerden Alınabilir?
Tıbbi ve yasal koşullar çerçevesinde herkes canlı verici olabilir ve kontrol edilir.
Kimler Böbrek Veremez? Kimler Böbrek Vericisi Olamaz?
- 18 yaşından küçük olan kişiler
- Hipertansiyonu (>140/90 mmHg) olanlar veya hipertansiyon ilacı kullananlar
- Diyabet (Şeker hastaları)
- Morbid obezitesi olan kişiler
- İki taraflı veya tekrarlayan nefrolitiazis (böbrek taşları)
- Tromboz veya tromboembolizm öyküsü olanlar
- Kronik böbrek hastalığı (CKD) olanlar
- Pulmoner emboli veya tekrarlayan tromboz öyküsü
- Psikiyatrik hastalıklara sahip olanlar
- Ciddi medikal hastalığı olanlar (kronik akciğer hastalığı, yakın zamanda tanı konulmuş kanser hastalığı)
- Düşük GFR (< 80 ml/dk)
- Proteinüri (>300 mg/24 saat)
- Pulmoner emboli veya tekrarlayan tromboz öyküsü
- HIV enfeksiyonu
Böbrek Nakli (Böbrek Transplantasyonu) Nasıl Yapılır?
Tüm dünyada gösterilen bütün çabalara rağmen beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden yapılan kadavra nakilleri yeterli seviyeye ulaşmamıştır ve bu rakamlar yıllar içerisinde çok yavaş bir biçimde artmaktadır. Organ yetersizliğine bir çözüm olarak canlı vericilerden yapılan böbrek nakilleri gündeme gelmiştir.
Böbrek Naklinin Bağışçı İçin Riskleri Nelerdir?
Her ameliyatta olduğu gibi böbrek vericisi olmanın da ameliyat riskleri bulunmaktadır. Bu nedenle hiç kimse ameliyatın kesinlikle başarılı olacağı garantisini veremez. Böbrek naklinde verici için çok düşük oranlarda ölüm riski bulunabilmekle birlikte, yine çok düşük oranlarda yara yeri ve idrar yolu enfeksiyonları gelişebilmektedir.
Nakil Sonrası Neler Yapılması Gerekir?
Nakil hastalarının temas sporlarına katılmaması önerilir. (Boks, güreş futbol, basketbol vb.) Nakil sonrası aktif kalınmalı, sigara ve alkolden uzak durulmalı ve sağlıklı bir diyet programı uygulanmalıdır.
Böbrek Nakli Fiyatları Nedir?
Böbrek nakli fiyatları bu konuda sık aratılan sorulardan biridir. Böbrek nakli ameliyatları SGK kapsamında yapılmaktadır ve hastadan fark alınmamaktadır. Böbrek nakli çok önemli bir operasyondur ve bu konuda deneyimli cerrahi ekipler tarafından bu organ nakli ( böbrek nakli) konusunda lisansı olan tam donanımlı hastanelerde yapılmalıdır.